Σημαντικό χαρακτηριστικό ενός ανθρώπου που αγαπά την ελευθερία είναι η αντιδραστικότητα που
έχει. Νιώθουν λιγότερη ελευθερία όταν τους κρίνουν ή τους λένε τι να κάνουν και έτσι
αντιδρούν αρνητικά με διάφορους τρόπους.
Όλοι εναντίον ενός
Ενδιάμεσα στην ανωριμότητα της παιδικής ηλικίας και στην ωριμότητα του ενήλικα, εκτείνονται τα 6-7 χρόνια της εφηβείας.Μετά από αυτό ο άνθρωπος σίγουρα αν είναι αντιδραστικός σημαίνει πως δεν δέχεται πια κανένα είδος καταπίεσης και έχει ως αρχή και τέλος στην ζωή του την ελευθερία.
Σ' αυτή την φάση βιώνει έντονες ψυχολογικές συγκρούσεις και
κατακλύζεται από αισθήματα ανασφάλειας, φόβου, αμφισβήτησης,
επιθετικότητας και αμφιθυμίας, που προκαλούνται ή και εντείνονται από
την τάση του για ανεξαρτησία.Σίγουρα θα νιώθει μόνος εκεί έξω και αν δεν βρει κάποιον σύμμαχο σε αυτή του την επανάσταση δεν θα είναι ευτυχισμένος εκατό τις εκατό.
Χαρακτηριστικό στοιχείο του, είναι η επαναστατικότητα του ως προς τους γονείς και την κοινωνία.
Είναι γνωστό ότι επαναστατεί και
αμφισβητεί τα όρια που του θέτουν οι γονείς,η κοινωνία και το εργασιακό περιβάλλον.(π.χ η ώρα επιστροφής μετά
τη βραδινή έξοδο, η επιλογή των φίλων, η αγορά του δίκυκλου, το
κάπνισμα, το είδος της μουσικής, η ένταση της μουσικής, η διάρκεια των
τηλεφωνημάτων, οι ώρες που ξοδεύονται για διάβασμα,το πως θα ξοδέψει τα χρήματά του είτε είναι δικά του είτε όχι, η σεξουαλική
συμπεριφορά κ.ά). Όσο δημοκρατικοί και μοντέρνοι και αν είναι οι γονείς, προκαλεί, παραβιάζοντας αυτά τα όρια και λειτουργεί
ανταγωνιστικά στο ρόλο των γονιών του.Και η κοινωνία φυσικά που είναι μια προέκταση του οικογειακού μας περιβάλλοντος έχει για έναν επαναστάτη χωρίς αιτία εκατό φορές περισσότερη επίδραση στην αντιδραστικότητα του.
Ανάλογη είναι η αμφισβήτηση που εκδηλώνει στους καθηγητές,το σχολείο, τον χώρο εργασίας(π.χ αδικαιολόγητες απουσίες στο
μάθημα-εργασία, επιδεικτική αδιαφορία στην ώρα μαθωμάτων-εργασίας, άρνηση να
συμμορφωθεί με τους κανόνες του σχολείου-εργασίας, συγκρούσεις με τους καθηγητές-εργοδότες,
κά).
Τέλος, υπάρχει μία γενικότερη αμφισβήτηση της κοινωνίας - "του κόσμου
των μεγάλων" - που εκδηλώνεται κυρίως μέσα από το ντύσιμο, το λεξιλόγιο
και τις συμπεριφορές και έχει σαν στόχο την πρόκληση.
Ποιες είναι οι αιτίες;
Θα μπορούσαμε να τον ονομάσουμε "επαναστάτη χωρίς αιτία", όμως
υπάρχουν αίτια που προκαλούν αυτή την αντιδραστικότητα, όπως:
- Νιώθει πως αποκτά περισσότερη δύναμη στη σχέση του με
τους γονείς του ή τον οποιοδήποτε άλλον με τον οποίο συγκρούεται και προσπαθεί να επιβληθεί και να διεκδικήσει μέσα από
τη σύγκρουση.
- Διαπιστώνει την ασυνέπεια των μεγάλων. Όσο το παιδί είναι
μικρό δέχεται τα "πρέπει" που του επιβάλλονται αδιαμαρτύρητο. Αυτό
συμβαίνει, όχι μόνο γιατί δεν έχει τη δύναμη να τα αμφισβητήσει, αλλά
γιατί πιστεύει ότι εκείνοι που τα διδάσκουν τα τηρούν κιόλας.
Μεγαλώνοντας ανακαλύπτει ότι οι μεγάλοι του διδάσκουν αρχές που τις
παραβιάζουν οι ίδιοι, ενώ παράλληλα περιορίζουν εκείνον. Αυτό φέρνει σαν
αποτέλεσμα, ο έφηβος να απορρίπτει τους μεγάλους και τις αρχές τους.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την κοινωνία.Όταν συνειδητοποιήσει πως τα πράγματα εκεί είναι ακόμα πιο σοβαρά αλλά δεν τηρούνται οι κανόνες σχεδόν από κανέναν, ανακαλύπτει πως είναι πλέον ελεύθερος εκατό τις εκατό να μην τηρεί κανέναν κανόνα και αντιδρά όλο και περισσότερο!
- Οι προσδοκίες που του προβάλλουν οι άλλοι (ιδιαίτερα οι γονείς),
του προκαλούν θυμό και αντιδρά προκειμένου να απαλλαχτεί τουλάχιστον
προσωρινά από τις προσδοκίες τους.
- Συναντά δυσκολίες στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του λόγω των
πολλαπλών, διαφορετικών και αντιφατικών πληροφοριών και μηνυμάτων.
- Παρουσιάζει αδυναμία στην ισόρροπη συσχέτιση του θέλω και του πρέπει.
- Διαισθάνεται και αντιλαμβάνεται την αναντιστοιχεία των προτύπων
που του προβάλλονται και τα μέσα που του παρέχονται για την υλοποίηση
των στόχων του.
Η επαναστατικότητα συνδέεται με τις διακυμάνσεις στην αυτοεκτίμησή και με
την υποτίμηση τους στις απόψεις των γονέων. Όσο μεγαλύτερη η
εξιδανίκευση των γονέων σε προηγούμενα στάδια, τόσο πιο αντίθετες οι
απόψεις που υιοθετούν στην προσπάθεια να οργανώσουν τις δικές
τους επιλογές, δοκιμάζοντας τον εαυτό τους σε ακρότητες,
εκκεντρικότητες, αποκλίνουσες ή και επικίνδυνες συμπεριφορές. Χρειάζονται χώρο και χρόνο για να μπορέσουν να ζουν αρμονικά.
Επαναστάτης χωρίς αιτία - http://epanastatisxwrisaitia.blogspot.gr/ Κουντουράς Λέων
αφιερωμένο εξαιρετικά για την Κωνσταντίνα Κατερινάκη
